23 Şubat 2025 00:00
Van Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum atanması, Türkiye’de yerel demokrasi, halk iradesi ve hukuk devleti ilkeleri açısından ciddi bir tartışma konusu olmuştur. Seçilmiş belediye başkanlarının yargı süreci tamamlanmadan ve kesinleşmiş bir mahkeme kararı olmadan görevden alınması, halkın demokratik tercihlerini yok saymakta ve hukukun temel ilkelerine aykırı bir yönetim pratiğine dönüşmektedir.
Anayasa’nın 38. maddesinde yer alan “Suçluluğu mahkeme kararıyla kesinleşmedikçe kimse suçlu sayılamaz.” hükmü, masumiyet karinesini güvence altına almaktadır. Ancak kayyum politikaları bu anayasal ilkeye aykırı olarak olağan bir uygulama haline gelmiş ve yerel yönetimlerin bağımsızlığını ciddi şekilde zedelemiştir.
Demokrasinin temel unsurlarından biri, halkın kendi yöneticilerini seçme ve denetleme hakkıdır. Seçimle göreve gelen belediye başkanları, halkın iradesini temsil etmektedir. Ancak kayyum atamaları, halkın bu iradesini hiçe sayarak demokratik süreçlere olan güveni sarsmakta ve yerel yönetimlerin halka hizmet sunmasını engellemektedir. Bu durum, halkın devlete ve hukuka olan inancını zedeleyerek toplumsal gerilimlere yol açmaktadır.
Siyasi partiler, seçim süreçlerinde halka sundukları vaatlerle toplumun farklı kesimlerine hitap etmekte ve geleceğe yönelik politikalarını şekillendirmektedir. Engelli bireyler için daha çağdaş, modern ve erişilebilir bir yaşam sunmayı hedefleyen birçok sürdürülebilir politika, seçim kampanyalarında önemli bir yer tutmaktadır. Ancak bu vaatlerin hayata geçebilmesi için yerel yönetimlerin bağımsız ve demokratik bir şekilde çalışabilmesi büyük önem taşımaktadır.
Nitekim engelli ve yaşlı bireylerin yaşamını kolaylaştırmak amacıyla Diyarbakır, Van ve Mardin Büyükşehir Belediyelerinde engelli ve yaşlı hizmetleri daire başkanlıkları kurulmuştur. Bu adım, yerel yönetimlerin topluma hizmet etme sorumluluğunun somut bir göstergesidir. Ancak Mardin’deki daire başkanlığı kuruluş aşamasındayken kayyum ataması süreci durdurmuş ve engellilere yönelik hizmetlerin kurumsallaşması engellenmiştir. Van Büyükşehir Belediyesinde kurulan Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Daire Başkanlığının, kısa sürede hayata geçirdiği Engelli Politikaları ve uygulamaları , engellilerin bağımsız yaşam hakkını destekleyen perspektifi , var olan sorunların çözümü için, örnek ve umut olmuştur. Bu durum, seçimle gelen yöneticilerin toplumun ihtiyaçlarına yönelik projeleri hayata geçirme çabasının nasıl sekteye uğratıldığını açıkça göstermektedir.
Erişilebilirlik, bireysel ve otonom yaşam hakkı gibi temel insan hakları merkezi müdahalelerle askıya alınamaz. Kayyum atamaları, yıllarca verilen emekleri yok saymakta, engellilerin topluma eşit katılımını destekleyen projelerin rafa kaldırılmasına yol açmaktadır. Siyasi partilerin seçim döneminde bizlere sunduğu umutlar, kayyum atamalarıyla belirsizliğe, güvensizliğe ve hak kayıplarına dönüşmektedir.
Engelli bireylerin temel hakları görmezden gelinemez! Bizler, sürdürülebilir ve erişilebilir bir yaşam için verilen sözlerin tutulmasını ve halkın iradesine saygı gösterilmesini talep ediyoruz.